Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, với các thị trường chính bao gồm châu Á, châu Phi, và châu Âu. Tuy nhiên, để doanh nghiệp xuất khẩu gạo thành công, việc nắm rõ thủ tục hải quan xuất khẩu gạo là yếu tố tiên quyết. Quy trình này không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn giúp tối ưu hóa thời gian và chi phí vận hành.
Bài viết dưới đây , Vestal sẽ hướng dẫn chi tiết các bước thực hiện thủ tục hải quan, những yêu cầu pháp lý và các lưu ý quan trọng để doanh nghiệp xuất khẩu gạo thành công.
I. Tổng quan về thủ tục hải quan xuất khẩu gạo
Thủ tục hải quan xuất khẩu gạo là một quy trình bắt buộc để hàng hóa được phép lưu thông ra thị trường quốc tế. Đối với mặt hàng gạo – một loại nông sản thiết yếu và chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Chính phủ – doanh nghiệp cần thực hiện các bước cụ thể để đảm bảo tính hợp pháp và chất lượng của sản phẩm.
II. Chính sách pháp luật xuất khẩu gạo
Các văn bản pháp luật Qúy khách có thể tham khảo về điều kiện xuất khẩu gạo sang nước ngoài như sau:
- Luật Thương mại năm 2005;
- Luật Quản lý ngoại thương năm 2017;
- Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT)
- Nghị định 107/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định về kinh doanh xuất khẩu gạo;
- Văn bản hợp nhất số 05/VBHN-BCT Quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 8 năm 2018 của Chính phủ xuất khẩu gạo;
Điều kiện để kinh doanh xuất khẩu gạo (Quy định tại Điều 4 Nghị định 107/2018/NĐ-CP):
1. Thương nhân được thành lập, đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật được kinh doanh xuất khẩu gạo khi đáp ứng các điều kiện sau:
- Có ít nhất 01 kho chuyên dùng để chứa thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa thóc, gạo do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật (QCVN 01 – 133: 2013/BNNPTNT);
- Có ít nhất 01 cơ sở xay, xát hoặc cơ sở chế biến thóc, gạo phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về kho chứa và cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo do cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của Luật tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật (QCVN 01 – 134: 2013/BNNPTNT).
2. Kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo để đáp ứng điều kiện kinh doanh quy định tại khoản 1 Điều này có thể thuộc sở hữu của thương nhân hoặc do thương nhân thuê của tổ chức, cá nhân khác, có hợp đồng thuê bằng văn bản theo quy định của pháp luật với thời hạn thuê tối thiểu 05 năm.
Thương nhân có Giấy chứng nhận không được cho thuê, cho thuê lại kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo đã được kê khai để chứng minh việc đáp ứng điều kiện kinh doanh trong đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận của mình để thương nhân khác sử dụng vào mục đích xin cấp Giấy chứng nhận.
III. Mã Hs code và thuế suất xuất khẩu gạo theo quy định mới
Phụ thuộc vào từng loại gạo, mã HS sẽ có sự khác biệt. Theo quy định, mã Hs của gạo xuất khẩu thuộc nhóm hàng chương 10 – Ngũ cốc, cụ thể là mã nhóm 1006.
1. Danh sách mã HS chi tiết cho từng loại gạo
- Mã Hs cho Thóc là 100610.
- Mã Hs cho Gạo lứt là 100620.
Mã Hs cho Gạo đã được xát toàn bộ hoặc sơ bộ, đã được đánh bóng hoặc chưa được đánh bóng là 100630.
Mã HS Code xuất khẩu gạo
2. Các loại thuế suất khi xuất khẩu mặt hàng Gạo:
- Thuế VAT: Theo quy định hiện hành về xuất khẩu, thuế VAT đối với hàng xuất khẩu là 0%.
- Thuế xuất khẩu: mặt hàng Gạo chịu thuế xuất khẩu là 0%.
IV. Quy trình thủ tục hải quan xuất khẩu gạo
1. Bộ hồ sơ hải quan để làm thủ tục xuất khẩu gạo gồm có những giấy tờ, chứng từ sau
- Tờ khai hàng hóa xuất khẩu. Trường hợp thực hiện trên tờ khai hải quan giấy theo quy định tại khoản 2 Điều 25 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP, người khai hải quan khai và nộp 02 bản chính tờ khai hàng hóa xuất khẩu theo mẫu HQ/2015/XK Phụ lục IV ban hành kèm Thông tư số 39/2018/TT-BTC
- Hóa đơn thương mại hoặc chứng từ có giá trị tương đương trong trường hợp người mua phải thanh toán cho người bán: 01 bản chụp
- Giấy phép xuất khẩu hoặc văn bản cho phép xuất khẩu của cơ quan có thẩm quyền theo pháp luật về quản lý ngoại thương đối với hàng hóa xuất khẩu thuộc diện quản lý theo giấy phép: Nếu xuất khẩu một lần: 01 bản chính; Nếu xuất khẩu nhiều lần: 01 bản chính khi xuất khẩu lần đầu.
- Giấy thông báo miễn kiểm tra hoặc giấy thông báo kết quả kiểm tra chuyên ngành hoặc chứng từ khác theo quy định của pháp luật về quản lý, kiểm tra chuyên ngành (sau đây gọi tắt là Giấy chứng nhận kiểm tra chuyên ngành): 01 bản chính.
- Chứng từ chứng minh tổ chức, cá nhân đủ điều kiện xuất khẩu hàng hóa theo quy định của pháp luật về đầu tư: nộp 01 bản chụp khi làm thủ tục xuất khẩu lô hàng đầu tiên;
2. Doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ đăng ký hợp đồng xuất khẩu gạo và nộp cho Hiệp hội Lương thực Việt Nam, gồm:
- Văn bản đề nghị đăng ký hợp đồng xuất khẩu gạo;
- Bản chính hoặc bản sao hợp lệ hợp đồng xuất khẩu gạo đã được ký kết;
- Bản chính báo cáo lượng thóc, gạo có sẵn, trong đó nêu rõ tổng lượng thóc, gạo doanh nghiệp có sẵn trong kho; địa chỉ cụ thể và lượng thóc gạo có trong mỗi kho chứa thóc, gạo của doanh nghiệp;
- Bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo còn hiệu lực, khi đăng ký hợp đồng lần đầu;
- Nộp hồ sơ đăng ký hợp đồng xuất khẩu gạo trong vòng 3 ngày làm việc, kể từ ngày hợp đồng xuất khẩu gạo được ký kết. Nếu có lý do chính đáng, thời hạn này được kéo dài thêm nhưng không quá 10 ngày làm việc;
- Trong vòng 2 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ đăng ký hợp lệ của doanh nghiệp, Hiệp hội Lương thực Việt Nam sẽ đăng ký hợp đồng xuất khẩu của doanh nghiệp theo đúng quy định của Bộ Công thương nếu doanh nghiệp đáp ứng đủ các tiêu chí đăng ký hợp đồng xuất khẩu gạo quy định tại khoản 1 Điều 18 Nghị định 109/2010/NĐ-CP.
3. Các bước tiến hành làm thủ tục hải quan xuất khẩu gạo sang nước ngoài:
- Bước 1: Đăng ký hồ sơ hợp đồng xuất khẩu
- Bước 2: Kiểm dịch thực vật và đóng gói bao bì đúng chuẩn xuất khẩu
- Bước 3: Khai báo hải quan và hoàn tất thủ tục
Lưu ý rằng: Gạo là sản phẩm nông nghiệp nên cần làm kiểm dịch thực vật là một yêu cầu bắt buộc để đảm bảo gạo xuat khẩu không có sâu bệnh hay nhiễm khuẩn có hại. Hồ sơ đăng ký kiểm dịch thực vật đối với mặt hàng gạo bao gồm:
- Giấy đăng ký kiểm dịch thực vật (Theo mẫu của cơ quan kiểm dịch được quy định tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT);
- Hóa đơn thương mại, vận đơn, phiếu đóng gói hàng hóa nếu có;
- Giấy ủy quyền của chủ hàng (Trong trường hợp bên đăng ký là người được chủ hàng ủy quyền);
- Mẫu gạo của lô hàng cần kiểm dịch.
>>Xem thêm: Dịch Vụ Khai Báo Hải Quan Chuyên Nghiệp của Vestal Shipping
V. Lưu ý quan trọng khi thực hiện thủ tục hải quan xuất khẩu gạo
1. Xác định đúng mã HS
Mã HS của gạo thường là 1006, với các phân nhóm cụ thể dựa trên loại gạo (gạo trắng, gạo thơm, gạo nếp…). Việc xác định đúng mã HS giúp doanh nghiệp khai báo chính xác và hưởng ưu đãi thuế quan phù hợp.
2. Tuân thủ yêu cầu của thị trường nhập khẩu
Mỗi thị trường có những yêu cầu riêng về chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm. Ví dụ:
- EU yêu cầu chứng nhận GlobalGAP và kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
- Mỹ đòi hỏi chứng nhận FSMA (Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm).
- Trung Quốc yêu cầu chứng nhận từ AQSIQ.
Xuất khẩu gạo không chỉ là cơ hội phát triển kinh doanh mà còn là đóng góp tích cực vào nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, để thành công trong lĩnh vực này, doanh nghiệp cần nắm rõ và tuân thủ thủ tục hải quan xuất khẩu gạo.
Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, đáp ứng các yêu cầu kiểm dịch, và thực hiện khai báo hải quan đúng quy trình sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí, và xây dựng uy tín với đối tác quốc tế. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ và tiềm năng lớn của ngành, Việt Nam hoàn toàn có thể khẳng định vị thế là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.
Công Ty TNHH Dịch Vụ Vận Tải Biển Vestal Shipping
- Địa Chỉ: 157 Đào Duy Anh, Phường 9, Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh
- Hotline: 0913 792 345 (Ms.Amy Tho) – 0919 060 101 (Mr.Phú)
- Wesbite: https://vestalshipping.com.vn/
