Điều kiện FAS (Free Alongside Ship – Giao Dọc Mạn Tàu), mang đến giải pháp linh hoạt cho các giao dịch đa phương thức, đặc biệt phù hợp với các trường hợp giao hàng tại cảng biển.
I. Khái niệm Điều kiện FAS là gì?
Trong Incorterms 2020 , điều kiện FAS (Free Alongside Ship) – Giao Dọc Mạn Tàu qui định bên bán chịu trách nhiệm giao hàng hóa cho bên mua dọc mạn tàu tại cảng do họ quy định. Bên bán chịu trách nhiệm cho tất cả các chi phí vận chuyển nội địa đến cảng, bao gồm chi phí xếp hàng lên tàu. Sau khi hàng hóa được đặt dọc mạn tàu, rủi ro và trách nhiệm đối với hàng hóa sẽ chuyển sang cho bên mua.
II. Trách nhiệm của Bên bán và Bên mua trong điều khoản FAS
1. Điều kiện FAS Quy định Đối với bên bán
- Cung cấp hàng hóa tại kho hoặc nhà máy của họ.
- Chọn và thanh toán chi phí vận chuyển nội địa đến cảng do họ quy định.
- Chọn và ký hợp đồng với hãng tàu để vận chuyển hàng hóa bằng đường biển.
- Đưa hàng hóa lên mạn tàu tại cảng giao hàng do họ quy định.
- Cung cấp cho bên mua hóa đơn thương mại, hóa đơn vận tải và các chứng từ liên quan khác.
- Chịu rủi ro và trách nhiệm đối với hàng hóa từ kho hoặc nhà máy của họ đến khi hàng được đặt dọc mạn tàu.
2. Điều kiện FAS Quy định Đối với bên mua
- Chịu trách nhiệm và rủi ro cho hàng hóa từ khi hàng được đặt dọc mạn tàu.
- Tự chi trả mọi chi phí vận chuyển từ mạn tàu đến địa điểm mong muốn, bao gồm chi phí xếp hàng, bảo hiểm hàng hóa, dỡ hàng tại cảng đến và các khoản phí liên quan khác.
- Mua bảo hiểm hàng hóa (nếu muốn).
- Hoàn thành thủ tục hải quan nhập khẩu (nếu cần thiết).
3. Ví dụ thực tế khi ứng dụng điều kiện FAS trong giao dịch quốc tế
Công ty X (Việt Nam) xuất khẩu cà phê sang công ty Y (Ý) theo điều kiện FAS.
Các công việc của Công ty X:
- Thu hoạch, chế biến và đóng gói cà phê tại Đắk Lắk.
- Vận chuyển cà phê bằng xe tải từ Đắk Lắk đến cảng Sài Gòn.
- Thuê nhà kho để lưu trữ cà phê tại cảng Sài Gòn trong khi chờ vận chuyển quốc tế.
- Chọn và ký hợp đồng với hãng tàu để vận chuyển cà phê từ cảng Sài Gòn đến cảng Genoa (Ý).
- Thanh toán chi phí vận chuyển nội địa và chi phí xếp hàng lên tàu tại cảng Sài Gòn.
- Cung cấp cho công ty Y hóa đơn thương mại, hóa đơn vận tải và các chứng từ liên quan khác.
- Chịu rủi ro và trách nhiệm đối với hàng hóa từ Đắk Lắk đến khi cà phê được đặt dọc mạn tàu tại cảng Sài Gòn.
Công ty Y cần:
- Chịu trách nhiệm và rủi ro cho hàng hóa từ khi cà phê được đặt dọc mạn tàu tại cảng Sài Gòn.
- Tự chi trả mọi chi phí vận chuyển từ cảng Sài Gòn đến cảng Genoa, bao gồm chi phí bảo hiểm hàng hóa, dỡ hàng tại cảng Genoa và các khoản phí liên quan khác.
- Hoàn thành thủ tục hải quan nhập khẩu tại Ý.
Điều kiện FAS
III. Ưu và nhược điểm của điều kiện FAS
1. Ưu điểm khi sử dụng điều kiện FAS
- Linh hoạt: FAS mang đến cho bên bán sự linh hoạt trong việc lựa chọn địa điểm giao hàng, giúp họ tiết kiệm chi phí vận chuyển nội địa nếu giao hàng tại cảng gần nhà máy.
- Giảm thiểu rủi ro: FAS giúp giảm thiểu rủi ro cho bên bán sau khi hàng hóa được đặt dọc mạn tàu. Bên bán không còn chịu trách nhiệm cho hàng hóa trong quá trình vận chuyển trên biển, bao gồm rủi ro mất mát, hư hỏng hoặc chậm trễ.
- Tiết kiệm chi phí: FAS có thể tiết kiệm chi phí cho bên mua nếu họ có khả năng tự sắp xếp vận chuyển biển với giá cả cạnh tranh.
- Phù hợp với nhiều loại hàng hóa: FAS phù hợp với nhiều loại hàng hóa khác nhau, đặc biệt là các loại hàng hóa rời, đóng kiện hoặc container.
2. Nhược điểm của FAS
- Rủi ro cho bên mua: FAS tăng rủi ro cho bên mua so với các điều khoản Incoterms khác như FOB. Bên mua chịu trách nhiệm cho hàng hóa từ khi hàng được đặt dọc mạn tàu, bao gồm rủi ro mất mát, hư hỏng hoặc chậm trễ trong quá trình vận chuyển trên biển.
- Phức tạp hơn: FAS có thể phức tạp hơn so với các điều khoản Incoterms khác, đặc biệt đối với các doanh nghiệp không quen thuộc với các quy trình vận chuyển biển. Bên mua cần có kiến thức về các quy định hải quan, thủ tục vận chuyển và các yêu cầu liên quan khác để thực hiện giao dịch thành công.
- Yêu cầu trách nhiệm cao hơn cho bên mua: FAS đòi hỏi bên mua phải có trách nhiệm cao hơn trong việc quản lý quá trình vận chuyển trên biển. Bên mua cần theo dõi và giám sát chặt chẽ quá trình vận chuyển để đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng thời hạn, an toàn và tuân thủ các quy định liên quan.
IV. Lưu ý khi sử dụng điều kiện FAS
- Việc lựa chọn các điều khoản Incoterms 2020 phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thói quen thương mại, vị trí địa lý, mối quan hệ giữa hai bên, v.v.
- Lựa chọn hãng tàu uy tín: Bên mua nên lựa chọn hãng tàu uy tín và có kinh nghiệm vận chuyển loại hàng hóa để đảm bảo an toàn cho hàng hóa.
- Mua bảo hiểm hàng hóa: Bên mua nên mua bảo hiểm hàng hóa để bảo vệ bản thân khỏi rủi ro mất mát, hư hỏng hoặc chậm trễ trong quá trình vận chuyển.
- Theo dõi sát sao quá trình vận chuyển: Bên mua nên theo dõi sát sao quá trình vận chuyển để đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng thời hạn, an toàn và theo đúng hợp đồng.
- Sử dụng các công cụ hỗ trợ: Doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ như phần mềm theo dõi hàng hóa, dịch vụ tư vấn logistics để quản lý rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả giao hàng.
FAS là một điều khoản giao hàng linh hoạt và tiết kiệm chi phí, phù hợp cho các giao dịch xuất nhập khẩu đa phương thức. Tuy nhiên, FAS cũng đòi hỏi bên mua có trách nhiệm cao hơn trong việc quản lý rủi ro và đảm bảo an toàn cho hàng hóa trong quá trình vận chuyển. Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố liên quan trước khi lựa chọn FAS cho giao dịch của mình.
